تاریخ و جغرافیای شهرستان ابرکوه


شهرستان ابركوه، نزديك‌ترين نقطه شهري به مركز جغرافيايي ايران، ديار تاريخ، فرهنگ و ادب، با مردماني كويري و سخت كوش، كه شعله حيات را در اين كوير تفديده، همواره پرفروغ نگاه داشته­ اند. انبوه آثار باستاني كه هر يك گنجينه‌اي از معماري و هنر ايران زمين را درخود جاي داده اند و كاريزهاي طولاني و باستاني، نشان از آباداني اين منطقه و تاريخ پر افتخار آن دارند.

شهرستان ابركوه در جنوب غربي استان يزد ،در منطقه اي دشتي و در مسير جاده يزد ـ شيراز واقع شده و از دو طرف توسط ارتفاعات كوه سفيد و قنبره در جنوب شرق و كوه اعلا در شمال غرب محصور شده است.
از نظر مختصات جغرافيايي بين 52 درجه و 48 دقيقه تا 54 درجه طول شرقي و30 درجه و 9 دقيقه تا 31 درجه و 36 دقيقه عرض شمالي قرار گرفته است. شهرستان مذكور از شمال به شهرستان تفت، از شمال غرب به استان اصفهان، از شرق به شهرستان مهريز و از جنوب، جنوب غرب و غرب به استان فارس محدود مي گردد. شهرستان ابركوه با مساحتي در حدود 811/5344 كيلومتر مربع از دو بخش مركزي و بهمن تشكيل شده است. ابركوه جز فلات مركزي ايران است و وسعتي بالغ بر 5347 كيلومتر مربع دارد و از جهت وسعت ششمين شهرستان استان يزد محسوب مي‌شود.
حداكثر ارتفاع آن از سطح آب‌هاي آزاد 3300 متر در جنوب و حوالي خانه خوره و حداقل آن 1450 متر و در حول كوير نمك ابركوه مي باشد.
شهر ابرکوه ( مرکز شهرستان) به عنوان مرکز شهرستان ابرکوه در مختصات جغرافیایی 53 درجه و 15 دقیقه تا 53 درجه و 18 دقیقه طول شرقی و 31 درجه و 7 دقیقه تا 31 درجه و 8 دقیقه عرض شمالی قرار دارد.   ارتفاع این شهر از سطح دریا 1510 متر است. از نظر طبیعی این شهر در دشت واقع گردیده است.
شهرستان ابركوه در جنوب غربي استان يزد واقع گرديده و فاصله زميني آن تا شهرهاي يزد 140 کیلومتر، شيراز 299  کیلومتر، آباده 90 کیلومتر و تهران 637 كيلومتر و فاصله هوايي تا تهران 542 كيلومتر مي‌باشد. اين شهر در زمان ساسانيان جزء كوره اصطخراز ايالت بزرگ فارس به شمار مي‌رفت. در اوايل قرن يازدهم هـ.ق متعلق به عراق عجم بوده و در عهد قاجار به خاطر دور بودن از حكومت فارس جزء ايالت اصفهان شمرده شد. از سال1355 جزء شهرستان آباده از توابع استان فارس گرديده و در سال1366 بخشي از شهرستان تفت از توابع استان يزد بوده و سرانجام در سال1373 از بخش به شهرستان تبديل شده است.

آب و هوا
با بررسي جداول ايستگاههاي هوا شناسي منطقه در مي يابيم كه اين شهرستان داراي آب و هواي گرم و خشك مي باشد. بيشترين ميزان بارندگي بين ماه‌هاي بهمن تا ارديبهشت صورت مي گيرد. ميزان كل بارندگي ساليانه شهرستان حدود 2/111 ميليمتر و ميانگين درجه حرارت آن در سالهاي 1989-1988 ، 13 درجه سانتي گراد بوده است.
آب و هوای شهر ابرکوه گرم و خشک بوده که حداکثر حرارت آن در تیر و مرداد به 6/30 درجه و حداقل آن در دی ماه به 4/3 درجه سانتیگراد می رسد. میزان بارندگی آن در اغلب سالها زیر 100 میلی متر است. این شهر فاقد رودخانه و جریان سطحی است و تنها مسیل گاشار می باشد که از قسمت شمالی ابرکوه گذشته و به کفه ابرکوه منتهی می شود. مهمترین منبع تامین کننده آب این شهر در درجه اول چاه‌های عمیق ( شش حلقه چاه عمیق) و نیمه عمیق و سپس قنوات و چشمه ها می باشد که بیشتر مصرف کشاورزی و صنعتی و ... دارد.